|
|
D)
El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili çeşit ve
stok sorunları ve çözüm önerileri :
El dokuması yaygılarda toptan ticaret ancak stokla mümkündür.
Halıyı alan, malı görmeli, seçimini beğenisine göre yapmalıdır.
Beğeninin ise bazı kıstasları mevcuttur. Alan ihtiyacına göre
ebat, renk, desen seçecek, bu unsurlar beğenisine uyduktan sonra
malı, malzemenin kalitesi, boyanın kalitesi ve işçiliğin kalitesi
yönünden irdeleyecektir. Tüm bu işlemler, değerlendirmeler sonucu
kararını verecektir. Seçimde bunca etken olunca, toptancı tüccarın
geniş bir stok bulundurma zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Orta
çapta bir toptancı milyonlarca dolarlık mal stoklamak zorundadır.
Dünya pazarlarında Türk tüccarların söz sahibi olabilmesi biraz da
büyük, kaliteli stok bulundurmalarına bağlıdır. Hamburg, Londra,
Zürich, New York toptancılarının depolarında bulundurdukları stok
yanında, en büyük stok sahibi toptancı veya ihracatçımızın malı,
devede kulak kalır. Türkiye’ de el halıcılığı sektöründe servet
birikimi yeni yeni oluşmaktadır. Yurt dışı toptancılarının
bulundurdukları stokları bulundurabilecek hiçbir halıcımız mevcut
değildir. Diğer yandan pek çok meslektaş, varlıklarını sektör
dışına çıkarmaktadır. Çünkü ülkemizde para çok pahalıdır. Emlak,
döviz, banka faizi daha iyi prim yapmaktadır. Bugünkü maliyetlerle
stok bulundurmak çok riskli ve külfetli bir duruma gelmiştir.
Halıcılığa destek, Eximbank kredileri halıcılığın bünyesine
uydurularak verilmelidir. El dokuması yaygılar genellikle evlerde
dokunduğundan, atölyecilik gelişmemiş olduğundan, Eximbank ’ın
istediği kapasite raporu temin edilememektedir. Diğer yandan
halının yıkanışı, depolara girişi depoya giren malın uzun müddet
depoda müşterinin beğenisini beklemesi, ihracat müşterisine malın
en az 4 ay vadeli satılışı, stok devir hızını çok düşürmektedir.
Kısa vadeli kredilerle bu işi döndürmek mümkün değildir.
Teşviklerin kalktığı günümüzde, halıcılık, diğer ülkelerle rekabet
edecek durumda değildir. Gelişmiş ülkelerde el dokuması yaygı
üretilmemektedir. Söz konusu ülkelerin, hükümetimize, halıcılığa
verilen teşvik konusunda baskı yapması, haklı nedenlere
dayanmamaktadır. Görüşmelerde bu konuya açıklık getirmek
zorunludur. Rakibimiz olan ülkeler, geri kalmış ülkelerdir ve bu
ülkeler el halıcılığı sektörünü var güçleri ile desteklemektedir.
Dünya süratle değişim sürecine girmiştir. Her yıl yeni desenlere,
renklere ve ebatlara ihtiyaç vardır. Bu doğrultuda tasarımların
teşvik edilmesi şarttır. Tüm sanat eserlerinde tasarım,
tasarlayanındır ve koruma altındadır. Telif hakları sorunu
çözülmemiştir. Halıcılığımızın süratle gelişmesi için bu sorunun
ivedilikle çözülmesi şarttır. Bu sorun çözülünce pek çok üretici
tasarım yapmaya şevklenecek, üretimini bir birinden köşe bucak
saklamayacak, sergiler, showlar dünya standartlarında yapılacak,
bayilik vermek daha kolaylaşacak, ticaret daha verimli hale gelip,
dünya ticaret standartları rahatlıkla kullanabilecektir.
E)
El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili mali
sorunlar ve çözüm önerileri :
Halıcılığımızın mali sorunları ile ilgili bazı açıklamaları bir
önceki bahiste etraflıca anlatmıştık. Bu bölümde diğer konulara
ışık tutmaya çalışacağız. El halısı yaygılar şu veya bu şekilde
toplanıp, tümü neticede yurt dışına ihraç edilen ürünlerdir.
Halkımızın kullanıp da yıprattığı yaygılar da sonuçta ihraç
edilmektedir. Ülkemiz, konum itibarı ile el dokuması yaygı üreten
ülkelerin konumuna nazaran daha avantajlı bir konumdadır. Bu, hem
coğrafya olarak hem de insan faktörü olarak böyledir. Akılcı
birtakım yaklaşımlarla halıcılık olayı altın yumurtlayan tavuk
konumuna getirebilir. Serbest bölgelerin halıcılığa uyumlu hale
getirilmesi ile bu sağlanabilir. Tüccarımızın veya yabancı
tüccarların İstanbul’ da serbest bölgede yer tutmaları cazip hale
getirilmelidir. Buraya gelen tüccar ithalat zorlukları ile
karşılaşmamalı, malını yıkatabilmeli, tamir ettirebilmeli,
konsinye verebilmelidir. Serbest bir ortam, ticaret hacmimizi
artıracak, bu ticaretten toplanan vergi şu anki tüm ihracatımızı
kat be kat geçecektir. Birtakım oy kaygıları ile bu konu
geçiştirilmemelidir. Bu konudaki serbestlik, iş üretimini de
kalite yönü ile kırbaçlayacak, halıcımızı dünya çapında iş yapmaya
zorlayacak, ufuklarını açacaktır. İç piyasaya girecek halılardan
korkulmalıdır. Bu halıları müşteri burada almazsa, memleketinde
alacaktır. Tüm dünya halıları gelişmiş ülkelerde bol ve ucuzdur.
Yurdumuzu ziyaret eden turistin beğenisine, yabancı kökenli
halıların da sunulmasında, ülkemiz için hiçbir kayıp söz konusu
değildir. Bu zaten bir gün kendiliğinden gerçekleşecektir.
Şimdiden olayın alt yapısının hazırlanması, konunun mevzuat,
altyapı yönü ile teşvik edilmesi zorunludur.
F)
El dokuması yaygılarda toptan zinciri ile ilgili fiyat
sorunları ve çözüm önerileri:
Fiyat ve kalite ekonominin ayrılmaz ikilisidir. Kalitede yaşanan
keşmekeş, fiyat konusunu da etkilemekte, hastalık burada da
sürmektedir. Slogan bahsinde üzerinde durduğumuz standartlar
oluşunca bu konuda da büyük bir rahatlama meydana gelecek, ticaret
daha kolaylaşacaktır.
Yirmi beş senedir el dokuması yaygılardaki fiyat kıstasları
incelenmiş, bu konuda bir standart, firmamız bünyesinde
geliştirilmiştir. Bu standardı, standart çalışmalarına temel
teşkil etmek için tartışmaya açmak zorunludur. Kaliteler arasında
% 20 lik bir fark söz konusudur. Birkaç puanlık yanılmalarla yirmi
beş senenin deneyimleri ışığında doğrulanmış bir kavramdır. Konuyu
biraz açalım. El dokuması yaygıların pek çoğu için geçerli
kavramın pek tabii bazı istisnai halleri olabilir. Ancak
istisnalar kaideyi bozmaz. El dokuması yaygılarda kalite beş
kategori altında toplanabilir. Bunlardan kategori 2, en yaygın
bulunan standart malıdır. ( 2K ) diye simgelediğimiz malın fiyatı
100 birim diye kabul edilirse, ( 1K ) özel bir üretim olduğu için
120 birim ile ( 3K ) ise daha düşük bir mal olduğu için 80 birim
ile fiyatlanacaktır. ( 4K ) 64 birim, ( 5K ) da 52 birim olarak
işlem görecektir. ( 2K ) malın fiyatını tespit eden eksperler,
diğer kategorilerin fiyatının oluşmasını otomatikman
sağlayacaklardır. Burada en önemli konu, slogan faslında
standardını önerdiğimiz tablonun benimsenip standart olarak kabul
edilmesidir. Bu sağlanınca iş bu doğrultuda yörüngesine
oturacaktır. Diğer yandan sevk ve idare kolaylaşacak, halıcı, bu
tür satış sorunlarına harcadığı zamanını, tasarımların gelişmesine
ayıracak, mesleğimiz daha verimli hale gelecektir.
Sayfa 11
|
İletişim 