C- Tasarım konusunda slogan olayının önemi, sorunlar ve çözüm önerileri :

Serbest piyasa ekonomisinde alım satıma konu olan emtianın fiyatını, kalitesini ve çeşidini arz ve talep mekanizması yönlendirir. Birtakım nostaljik yaklaşımlar, piyasadan kopuk ahkam kesmelerle bu işi yönlendirmek mümkün değildir. Bu doğrultuda alınan kararlar da uzun süreli olamaz. Bu yaklaşımın ışığında tasarımları yönlendirmek için seçilecek sloganın önemi büyüktür. Dünya, süratle değişmekte, günün şartlarına göre fikir, sanat, moda akımları insanların taleplerini yönlendirmektedir. Dünya milletleri arasında büyük bir ekonomik savaş yaşanmaktadır. Ülkemizde el dokuması yaygı olayına bulaşmış tüm kuruluşlar henüz belirli bir slogan etrafında birleşememişlerdir. Her kafadan bir ses çıkmakta, haliyle konu hakkında vurgu kayıp olmakta, bu da hem üretimi yanlış yönlendirmekte hem de pazarlamada pek çok olumsuz etkiyi beraberinde getirmektedir. Kanımızca sloganımız şu olmalıdır. Desenler, ebatlar, renkler ve malzeme geleneksel yaygılarda günün şartlarına uydurulmalı, ancak olayın kültürel esprisi korunmalıdır. Diğer yandan çağımıza damgasını vurmuş, sanat, kültür ve moda akımlarından esinlenerek yaratılmış tasarımlarla çağımız yakalanmalıdır. Bu slogan hem üretimi artıracak hem de pazarlamada patlamayı  sağlayacaktır.

D- Tasarım konusunda parasal olayın önemi, sorunlar ve çözüm önerileri :

Ortak Pazara giriş çabalarımızın yoğunlaştığı şu sıralarda, pek çok teşvike, gelişmiş ülkeler tarafından sınırlamalar getirilmesi yönündeki baskılar, hükümetimizi bunaltmış durumdadır. Yetkililer, bir bakıma anlaşmalarla kısıtlanmışlar ve nereye, nasıl teşvik verebileceğinin arayışı içine girmişlerdir. Artık eskiden olduğu gibi açıkça vergi iadesi, DFİF vs. teşviklerle olayı götürmek mümkün değildir. Ayrıca böyle teşvikler doğru da değildir. Böyle teşviklerin zararını halıcılığımız uzun yıllar görmüştür. Suiistimale açık olan bu teşvikler yerine , teşvik tasarımların doğru, süratli yapılabilmesi için temin edilmesi gereken, bilgisayar, kitap, doküman kaynak konusunda verilmelidir. Bu kaynakları kullanan tasarımcıya gerekirse hizmet bedava sağlanmalıdır. Bu hizmeti verecek kuruluşta çalışacak personelin maaşı devlet tarafından karşılanmalıdır.

         E) Tasarım konusunda maliyetlerin fiyatı, sorunlar ve çözüm önerileri :

Bir üretimi tasarlamak hem zaman, hem maliyet işidir. Günümüzde tasarımların fiyatının yüksek olması, tasarlama da çok uğraş gerektirdiğinden, pek çok müteşebbis bu işi göze alamamakta, zaman ve kaymak yetersizliğinden toplumumuz  yeni tasarımları hayata geçirememektedir. Tasarlayanlar da lüzumsuz yere zaman ve kaynak israf etmektedirler. Konu iyi organize edilirse tasarımların maliyet fiyatı %90 oranında düşebilir. Hem de süratli neticeler elde edilebilir. Fiyat ucuzlayınca, olay kolaylaşınca, bu işe soyunacak kişi sayısında da patlama olabilir. Bu konuya çok dikkat etmek gerekmektedir. Maliyeti düşürmek için iyi bir arşiv ve modern tasarım teknolojisinin sektörümüze girmesi şarttır. Bilgisayarlarla bu iş süratle çözülebilir.

II. EL DOKUMASI  YAYGILARDA HAMMADDE KONUSUNUN ÖNEMİ, SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ :

Konunun önemi : El dokuması yaygılarda hammadde, konunun en can alıcı noktasıdır. Çok dayanaklı bir dekorasyon unsuru olan el dokuması yaygı, yüzyıllar boyu mekanları süsler. Hammaddedeki zafiyet, kullanımından birkaç yüzyıl sonra kendini göstermeye başlar. İyi malzeme kullanılan halılar zaman içinde daha da parlayarak güzelliklerine güzellik katarlar. Kötü malzemeli yaygılar zaman içinde matlaşır, tüyleri dökülerek kelleşir; süratle çirkinleşerek sahibini hayal kırıklığına uğratır.

         El dokuma yaygılar, Yörük kökenli olduklarından, bunlarda kullanılan malzeme hayvansal kökenli malzemelerdir. Zamanla, ipek, pamuk, sentetik malzemeler de konunun içine girmiştir. Bu çeşitlilik içinde, el dokuması yaygılarda kullanılan malzemeler basitçe üç grupta toplanabilir :

1.    Hayvansal kökenli malzemeler,

2.    Bitkisel kökenli malzemeler,

3.    Sentetik malzemeler,  

Malzeme tasarımında her üç tür malzemenin de tasarlanan ürün türüne uyumlu olması gerekir. Ancak, günümüzde üreticinin yeterince bilinçli olmaması, tasarladığı ürün için malzeme seçiminde yanlışlıklara yol açmakta, bu da ülke halıcılığına büyük zararlar vermektedir. Üretici sebep-sonuç ilişkisini danışacağı bir kurumdan yoksundur. Malzeme alaşımı yaparken, hangi alaşımın ne gibi sonuçlar verdiğini ancak deneme yanılma sistemi ile görmektedir. Bu da büyük çapta kaynak israfına yol açmaktadır.

         SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ :

         Üretici, tasarladığı yaygı türüne uyumlu hammaddeye nerede, nasıl ulaşacak, hammadde alaşımı için ne gibi seçenekleri olacaktır. Öncelikle bu konuda servis verebilecek bir danışma noktasının eksikliği kendini hissettirmektedir.

         Dünyada her konuda olduğu gibi el dokuması yaygılarda da ekonomik savaş bütün hızı ile devam etmektedir. Artık her ulus, kendi ürünlerini günün şartlarına uydurarak dünya ticaretinde daha büyük pay sahibi olmaya çalışmaktadır. Böyle bir ortamda üreticinin ürününe cazip ve çeşitlilik katabilmesi için, süratle gerekli bilgilere ulaşması, gerekli yönlendirme desteğine kavuşması hayati önem taşımaktadır.

         Üretici, tasarımını önceden uzmanlarla tartışabilmeli, hangi alaşımı dünyada nereden getirebileceğini, kiminle iş tutabileceğini, maliyeti nasıl düşürebileceğini, kaliteyi nasıl tutturabileceğini önceden görebilmeli, uzmanlar bu konularda yol gösterebilmeli, seçenekler sunmalı, üreticiyi aydınlatmalıdır. Sorun, bu desteğin hangi kuruluş tarafından, nasıl, hangi fiyatla verileceğindedir. Bu işlevi de Halıcılık Vakfı yüklenebilir. Hükümet bu konuda Vakfa üniversiteler, ticari ataşelikler, eleman, teçhizat ve standart oluşturmada uzman desteği verebilir. Böyle bir destek yurdumuza yüz milyonlarca dolar döviz girdisi sağlayabilir.

         Şimdi, olayı daha da detaylandırarak inceleyelim :

A)  Hammadde olayında personeller ilgili sorunlar ve çözüm önerileri :

El dokuması yaygı üretimi için gerekli hammadde seçimi tasarlanan ürünün niteliği ile yakından ilgilidir. Tasarlanan ürün ise piyasanın talepleri yönünde olmalıdır. Dolayısı ile tasarım tamamen bir grup çalışması sorunudur. Öncelikle piyasa eğilimlerini yakından takip eden tüccarların bu eğilimleri üreticilere aktarması için bir standardın oluşturulması şarttır. Talebi öğrenen üreticinin, ürün tasarımı için danışacağı, yönlendirme alacağı, ivme alacağı bir kuruluş olmalıdır. Üreticinin hammadde talebine göre üretimi yönlendirecek hayvancılıkla ilgili birliklerle temas edecek, talebi yani yapağı üreticilerine veya ithalatçılara geçecek bir aktarma organının önemi burada ortaya çıkıyor. Görüldüğü gibi tüm bu zincirin halkalarını teşkil eden  insanların koordineli ve bilinçli çalışması büyük önem taşımaktadır. Bu kişiler şu anda mevcut, zincirde var. Ancak, olaylar tesadüflerle tezahür ediyor. Olay bilinçli ve düzenli yapılmıyor. Bunun birtakım esaslara bağlanması, bu kişiler arasındaki iletişimin süratli ve sıhhatli gerçekleşmesi için pek de öyle önemli bir yatırım  gerekmemektedir. Bunlar arasında düzenlenecek sempozyumlarla, sohbet toplantıları ile konu büyük çapta toparlanabilir. Ancak, tüm bu kesimleri bir araya toplayacak bir kuruluşun iş tarifinde, bu kuruluşlara ve birimlere davetiye çıkarmak olmalı, yani işin sahibi belirlenmelidir. Kanımızca da bu Halıcılık Vakfı olmalıdır.

 Sayfa 2