D)  El dokuması yaygılarda yurtiçi ve yurtdışı perakende satışlarla ilgili stok ve çeşit sorunları  ve çözüm önerileri :

Daha önce de belirttiğimiz gibi klasik halıcılık, stok isteyen bir olaydır. Bu stok büyük maliyetler getirmektedir. Bu stok olayını aşmak, sloganımızla uyumlu dürüst satıcı ve kaliteli mal imajını yerleştirmek için, bazı özel tasarımların telif hakkı alınmalı, olay marka yönetimi haline getirilmelidir.

         Günümüzde markalar dünyaya hükmetmekte ve ekonomiyi yönlendirmektedir. Bir Lacoste, bir Cacharel, bir Danel Hecter, bir Levis, bir Canon, bir Sony dünya markasıdır ve ürünlerinin tasarım hakları koruma altındadır. Türk halıcılığında bu çığır süratle açılmalı, ürünün pazarlaması bayilikler kanalı ile yapılmalıdır. Bu, stok ve çeşit yönteminde önümüzde çok geniş ufuklar açacaktır.

E)  El dokuması yaygılarda yurtiçi ve yurtdışı perakende satışlarla ilgili mali konularda sorunlar  ve çözüm önerileri :

El dokuması yaygının, tüketicinin evine varıncaya kadar geçirdiği evreler, makro bir yaklaşımla ele alınıp, Türk el halıcılığının politikasına böyle yön verilmelidir. Yurtiçinde yerli bir müşteriye satılan malda büyük bir sorun yaşanmamaktadır. Ancak yurdumuzu ziyarete gelen yabancının aldığı halılarda, satıcılarımız büyük sorunlarla karşılaşmaktadır. Bu sorunları vurgulayabilmek için, olayın oluş şeklini bilmekte yarar vardır. Halı genellikle kadın tarafından seçilir, evin erkeğinin ve diğer aile fertlerinin beğenisine sunulur. Neticede aile alacağı halıya karar verir. Ya aile topluca halıcıya gider ya da kadının beğendiği halılar halıcı tarafından eve getirilir, olay yerinde görülür ve karara bağlanır. Dünyanın her yerinde olay böyledir. Yurtdışında gelip de yurdumuzda halı alan kişinin haliyle bu şansı yoktur. Bu şansın nasıl yaratılabileceğini bir tarafa koyup, gelelim esas sorun olan kısma. Halıyı alan malı ülkesine nasıl götürecektir. Halı ağır bir eşyadır. Seyahat eden kişi ise ağırlıklarından kaçmaktadır. O halde halı, alanın evine teslim edilmelidir. Bu nasıl yapılacaktır. Organizasyonları ona göre olan büyük şirketler için bu sorun değildir. Ancak küçük halıcı bu zorluklar altında ezilmekte ve büyük riskler almaktadır. Bu handikabın çözümü için Halı İhracatçıları Birliği model geliştirilmeli ve üyelerine duyurmalıdır. Bu yöntemin şeffaflık arz etmesi, hem halı satışlarının kayda geçmesini sağlayacak hem de satışları büyük ölçüde patlatacaktır. Bu çalışma sektörün gücünü gösteren en verimli çalışma olacaktır.

F)  El dokuması yaygılarda yurtiçi ve yurtdışında perakende satışlarla ilgili fiyat sorunu  ve çözüm önerileri :  

Bir kilo boyalı halı ipinin fiyatı yaklaşık bir değerlendirmeyle  4 $ civarındadır. Bir m² halıya yaklaşık olarak 5 kg ip gittiği varsayılırsa, 1 m² halının ip maliyeti 20 $ eder. Normal kalitede 1 m² yün halının dünyada perakende satış fiyatı minimum 400 $ ‘dır. Bu dükkanına göre 500 $ veya daha üstüne de çıkabilir. Aradaki fark şu veya bu şekilde üreticiden, tüketiciye kadar olan zincir içinde kalmaktadır. Bu bakış açısından konu ele alınınca, yurtiçi perakende satışların önemi ortaya çıkar. Yani, yurtiçi satışlarda muazzam bir katma değer  yurtta kalmaktadır. Tamamen öz kaynaklarımızla yarattığımız bu değer, yurt ekonomisi için büyük bir kaynaktır. Olay ham yün olayından ele alınınca, yaratılan katma değerin kat sayısı daha da artar.

         Üreticiden, aracı esnafa, aracı esnaftan, toptancı tüccarı, toptancı tüccardan yurtdışındaki toptancı tüccara, yurtdışı toptancısından perakendeci esnafa geçen mal, perakendecinin koyduğu en az % 250 kâr marjı ile yurtdışındaki kullanacak müşterinin evine girer. Bu basamaklarda aşağıdaki kâr marjlarının yapıldığı varsayılırsa fiyat nasıl teşekkül eder diye olayı irdeleyelim :

         Görüldüğü gibi bu hesap tarzı da kuramı doğrulamaktadır. Yurtdışında halı almak isteyen kişi, bu maliyetleri ödemek zorundadır. Türkiye ’den halı alan kişi, malın ucuzladığından çok, kültürün cazibesinin altında kalarak malı almaktadır. Yani olay iyi organize edildikten sonra, mal müşterinin evine ulaştırma garantisi verilince, malı ucuz satmanın alemi de yoktur. Bu müşterinin kazıklandığı anlamına gelmez. Mal ayağa düşürülmemiş olur. Müşterinin eğilimlerini bilen, müşterisine kaliteli ürün ve iyi servis sunan kuruluşlar, zaten bu işi böyle yapmaktadır. Bu kuruluşların müşterileri, piyasada daha ucuza satan iş yerlerinden bilen, malı almayıp pahalı satandan almaktadır. Özetle, fiyatı belirleyen yurtdışındaki satış fiyatıdır. Türkiye ‘de fiyatları üç aşağı beş yukarı bu fiyatların civarında tutmakta fayda vardır. Tabii bu iş polisiye tedbirlerle olmaz, ancak perakende satış yapan esnaf bilinçlendirilince bu durum sağlanabilir. Fiyatların istikrarlı seviyesi, hem pazarlık olayını ortadan kaldıracak hem de müşteriye kaliteli servis vermeyi yaratacaktır. Mühim olan da budur. Fiyat kırarak rekabet etmek en ilkel metottur. Dünyada pek çok ürün için artık farklı olma yolu seçilmektedir.

Sayfa 15

1

© Erdoğan ILDIZ, Her hakkı saklıdır, yazılı izin olmadan çoğaltılamaz ve dağıtılamaz